Phát triển toàn diện về trí tuệ, năng lực và tâm lý trẻ
Phát triển toàn diện không chỉ dừng lại ở chỗ phát triển trí tuệ và năng lực, mà còn phải bồi dưỡng cả về tâm lý. Tôi làm trong ngành giáo dục đã nhiều năm, cảm nhận rất rõ khả năng quan sát, khả năng ghi nhớ, khả năng tư duy, trí tưởng tượng giữa các học sinh trong cùng một lớp có sự khác biệt rất lớn. Có học sinh dạy là hiểu và ghi nhớ được ngay, có học sinh thì lại nhìn nhưng không thấy, thấy nhưng không nhớ; có học sinh đầu óc tỉnh táo, thứ tự rõ ràng, có học sinh lại u u mê mê, lúc nào cũng mơ hồ; có học sinh học một biết mười, có học sinh lại suốt ngày đờ đẫn, chỉ biết 2 + 3 bằng bao nhiêu chứ không biết 3 + 2 bằng mấy. Vì vậy mới có học sinh giỏi, khá, yếu. Tâm lý của mấy đứa cháu tôi cũng không giống nhau. Cùng một bài thơ, Đồng Long dạy ba lần đã có thể học thuộc, Đồng Na và Vương Nghiêu phải 6, 7, 8 lần.
Mỗi trẻ có một khả năng khác nhau
Mùa xuân năm nay, tôi kể cho bọn trẻ nghe một câu chuyện để xem sự khác biệt của bọn trẻ lớn đến mức nào: “Trong khi vườn có trồng một cây lê, khi hoa lê nở, chim sẻ thường xuyên đến mổ và làm hỏng hoa. Một hôm, chủ nhà tức giận, mua về một lọ thuốc chuột, lấy một nắm gạo, rầy thuốc rồi đặt ở mái hiên phía Nam của cây lê. Không lâu sau, chim mẹ dẫn tám chim con bay đến, sẻ mẹ nói với các sẻ con: “Hôm nay, các con có thể tự do bay nhảy, nếu muốn ăn hoa lê trên cây, đến đây với mẹ, không muốn ở trên cây có thể tìm đồ ăn và chơi quanh đây. Nhưng không được đi xa, cẩn thận kẻo gặp chim ưng. 15 phút nữa khi nghe thấy mẹ gọi, các con phải nhanh chóng quay trở lại, hôm nay mẹ còn phải dạy các con học hát.” Sẻ mẹ vừa dứt lời, ba chú sẻ con đã bay về phía máu hiên, những con còn lại bay về phía nhà chính. Một lúc sau, mẹ sẻ ở trên cây chích chích gọi con về, các chú sẻ nhỏ lại bay trở về chỗ mẹ. Sau khi đợi các chú sẻ con bay về, mẹ sẻ đếm thấy thiếu những đứa con bé bỏng. Các cháu thử nói xem đã thiếu mất mấy con?” Vương Nghiêu trả lời không biết, Đồng Na cho rằng thiếu ba con, Đồng Long nghĩ rằng thiếu hai con. Đồng Na cho rằng Đồng Long sai, ba con sẻ nhỏ đã chết vì ăn phải gạo có thuốc chuột, Đồng Long thì cho rằng có một con không ăn… Câu chuyện này tôi đã yêu cầu bọn trẻ kể lại, Đồng Long mất một ngày, Đồng Na và Vương Nghiêu mất hai ngày, tuy cuối cùng đều có thể kể được, nhưng nội dung câu chuyện lại có chất lượng khác nhau. Tôi đã thử nghiệm từ nhiều góc độ và cảm nhận sâu sắc rằng những phẩm chất tính cách của trẻ như chuyên tâm, chăm chỉ, hiếu thắng, tâm lý cạnh tranh có quan hệ rất mật thiết với nhau.
