Vô thức

Hay còn gọi là ý thức tiềm ẩn, hoặc đang ý thức. Trẻ sơ sinh vô tri vô giác, không có ngôn ngữ, không có suy nghĩ và hành vi.

Đặc biệt là từ khi sinh ra cho tới lúc hai tuổi, trẻ sơ sinh ở vào ‘giai đoạn vô thức hoàn toàn”, bản thân chúng không thể biết được mình đang làm gì, đang học gì, tất cả đều nằm trong một cuộc sống hỗn độn, thế nhưng lúc này trẻ lại học được rất nhiều tri thức, trí tuệ phát triển tới mức tối đa, sáng tạo ra phần lớn những hành vi của một con người xã hội. Tất nhiên, trẻ không hề hay biết điều này.

Chính vì vậy, sau khi lớn lên, con người không thể ghi nhớ được trước năm ba tuổi mình đã sống như thế nào. Nếu con người có thể ghi nhớ được những hành vi học tập của mình trước năm lên ba thì giáo dục sớm cũng không khiến mọi người khó hiểu như hiện nay.

Sau khi lên ba ý thức tiềm ẩn này dần suy yếu, thế nhưng phần lớn vẫn được lưu giữ lại tới khi trưởng thành. Phần ý thức tiềm ẩn của người trưởng thành cũng là một lĩnh vự nghiên cứu quan trọng của tâm lý học.

Thích nghi với hoàn cảnh

Trẻ nhỏ từ 0-6 tuổi hoàn toàn là một loài sinh vật của môi trường, chỉ cần những kích thích từ môi trường không vượt quá khả năng chịu đựng về sinh lý và tâm lý của trẻ thì trẻ có thể từ từ thích nghi với bất cứ hoàn cảnh nào.

Nếu bạn cho trẻ mặc ít quần áo, nó sẽ không sợ lạnh. Nếu bạn tôn trọng trẻ, nó sẽ biết tự yêu thương và trân trọng mình. Nếu bạn nói cho trẻ ngôn ngữ của bốn quốc gia, trẻ sẽ nắm vững được khẩu ngữ của bốn nước đó. Nếu bạn coi trẻ như một món đồ chơi hoặc quá yêu thương nó, nó tự nhiên sẽ trở nên ngang ngược, buông thả và ỷ lại…

Karl Marx đã từng nói: “Con người sáng tạo ra hoàn cảnh, tương tự như vậy, hoàn cảnh cũng sáng tạo ra con người”. Điều này được thể hiện rõ nhất trong giai đoạn thích nghi với hoàn cảnh của trẻ sơ sinh. Giai đoạn từ hơn một tuổi trở đi, tuy năng lực thích nghi với hoàn cảnh giảm so với giai đoạn sơ sinh song vẫn còn ở mức cao.